Imbudo para sa pageekobrik

mas madali nang magpasok ng ginupit na plastik

sa maliliit na bunganga nitong boteng plastik

gamit ang imbudo upang plastik ay maisiksik

upang bumilis ang trabaho sa pageekobrik

kaya nang makita ko ang imbudo sa groseri

kasama ko si misis, ito'y amin nang binili

at dahil na rin sa imbudo, mas nakawiwili

ang gawaing pag-eekobrik, ako mismo'y saksi

noon, natatapos sa sahig ang mga ginupit

na plastik, ngayong may imbudo, kaydaling isingit

walang nahuhulog na plastik lalo't maliliit

tila mas may inspirasyon sa panahong malupit

panahong kaylupit dahil sa kwarantina't COVID

kaya sa pageekobrik ang buhay nabubulid

subalit ayos lang habang may trabaho pang lingid

hintay pa ang patawag, magsimula pag nabatid

- gregoriovbituinjr.

Huwag magtapon ng basura sa karagatan

kayganda ng payo sa kwadernong aking nabili

kwadernong dapat gamitin ng mga estudyante

madaling maunawaan, sadyang napakasimple

halina't basahin: "Do not throw garbage into the sea."

pakatitigan mo pa ang mga dibuho roon

isdang may plastik sa tiyan pagkat kumain niyon

kahihinatnan ng tao pag nangyari'y ganoon

kakainin natin ang isdang plastik ang nilamon

nabubulunan na nga ang karagatan sa plastik

kagagawan iyon ng tao, dagat na'y humibik

paano malulutas ang basurang inihasik

ng tao sa dagat, kilos, huwag patumpik-tumpik

ngunit ngayong nananalasa ang coronavirus

lumaganap muli ang plastik, di na mabatikos

ngunit sino bang lulutas sa problema'y aayos

sa daigdig na sa plastik nalulunod nang lubos

hangga't di pa huli ang lahat, tayo'y magsigalaw

bago pa tayo balingan ng plastik na halimaw

plastik ay di nabubulok, tila ito balaraw

sa ating likod, kumilos na tayo, ako, ikaw

- gregoriovbituinjr.

Pageekobrik muli

isang linggo rin akong tumigil na mag-ekobrik

di dahil walang plastik kundi dama'y tumitirik

pulos iyon na lang, araw-gabi nang nagsisiksik

kahungkagan ng buhay-kwarantina'y dumidikdik

tila ba pageekobrik ko'y isang pagmumukmok

damang kahungkagan sa akin nakapagpalugmok

ang kahungkagang ito'y nakasisira ng tuktok

bagamat di ko masabing sa puso'y umuuk-ok

pageekobrik na ito'y magandang adhikain

nabubulunan sa plastik ang ilog, dagat natin

dahil nga sa coronavirus, balik-plastik pa rin

kampanyang anti-plastik ay tila ba natigil din

subalit ngayon, sinimulan ko muling maggupit

ng maraming plastik na naiipon kong malimit

hungkag man ang dama'y mageekobrik pa ring pilit

magekobrik hangga't sa kwarantina'y nakapiit

- gregoriovbituinjr.

Dalhin mo ang basura mo

"Bring your trash with you when you leave" ang nasa karatula

ang basura mo'y di itatapon, dadalhin mo na

kaya ba ng dibdib mo ang ganitong disiplina?

na basura mo'y basura mo, dapat mong ibulsa

"Return packaging materials to the store of purchase."

ang bilin ba nilang ito sa palagay mo'y labis?

pinuntahan mo'y "garbage-free zone", di ka ba nainis?

di ba't kaygandang sariling basura'y iniimis?

tama bang basura mo'y sa bulsa muna isuksok?

ganitong gawi ba'y masisikmura mong malunok?

ihiwalay ang nabubulok sa di nabubulok

magsunog ng basura'y bawal, nakasusulasok

"Kung di mo kayang maglinis, huwag ka nang magdumi."

ang biling ito sa bayan at sarili'y may silbi

di ba't ang malinis na lugar ay nakawiwili?

"Tapat ko, linis ko" ay islogang dulot ay buti

- gregoriovbituinjr.

Basura

Basura

masdan mo't kayrami pa ring nagtatapon sa kalye

wala bang naninita kaya sila'y nawiwili?

kung di mo kayang maglinis, huwag ka nang magdumi

di ba't ganitong panuntunan ay napakasimple?

itapon mo ang basura mo sa tamang tapunan

ibulsa muna kung walang makitang basurahan

di ba't ang mundo o bansang ito'y ating tahanan?

bakit mo naaatim na tahanan mo'y dumihan?

bakit simpleng disiplina'y di mo pa rin magawa

para kang dagang anong saya nang wala ang pusa

subukan mo kayang maging magandang halimbawa

na mga basura mo'y binubukod mo pang tama

ang nabubulok sa hindi'y iyong paghiwalayin

maeekobrik mo pa ang plastik na iipunin

ang papel ay maaaring ibenta't kikita rin

nabubulok ay ibaon sa lupa't pataba rin

iresiklo mo ang basurang kayang maresiklo

may karatula pa ngang "Basura mo, linisin mo!"

at mayroon ding paalalang "Tapat ko, linis ko!"

mga simpleng payo lamang ito't kayang kaya mo

- gregoriovbituinjr.

Bakit dapat malinis at tuyo ang ekobrik?

natirang sarsa sa balutang plastik ay kaytindi

kaya hugasan at tanggalin ang basurang kayrami

at patuyuin itong nalutan ng ispageti

upang iekobrik, ito ang aking sinasabi

imbes itapon sa basura'y gupit-gupitin

ang malinis at tuyong plastik nating sisiksikin

sa boteng plastik na dapat tuyo't malinis man din

bakit dapat tuyo't malinis? aking sasagutin

kung may tira-tirang kanin, latak, amag o sarsa

doon sa ekobrik, may mabubuhay na bakterya

paano kung ekobrik ay ginawang istraktura

tulad halimbawa'y plano nating silyang panlaba

ekobrik mo'y gawing brick na sadyang patitigasin

pulos plastik ang laman, walang bato o buhangin

upang maging silya, pitong ekobrik pagdikitin

ng silicon sealant na sa dugtungan, kaytibay din

kung may bakterya, silya mo'y madaling masisira

unti-unti nilang sisirain ang iyong gawa

baka sa paglalaba mo'y mabigatan, magiba

masasaktan ka o kaya'y pag naupo ang bata

kung di man silya o lamesa ang iyong gagawin

kundi ipandidispley mo lamang sa iyong hardin

basa't maruming plastik ay maieekobrik din

kaya depende sa plano saan mo gagamitin

- gregoriovbituinjr.

Ang gunting na iyon

kaytagal ko ring nakasama ang gunting na iyon
higit limang buwan ding kasa-kasama maghapon
sa paggupit-gupit ng mga plastik kong tinipon
na ipapasok ko sa boteng plastik na naipon

halos ganyan na araw-gabi itong ginagawa
habang may pandemya kaysa naman nakatunganga
ang gunting na iyong nagsilbi't kasangga kong pawa
habang nageekobrik ng kusa sa aking lungga

ang gunting na iyong talagang kaylaki ng silbi
sa panahon ng pandemyang di ako mapakali
para sa kalikasan, dito ako nawiwili
kaya patuloy sa pageekobrik araw-gabi

salamat sa gunting na iyong aking nakasama
sa mag-aanim na buwan na ngayong kwarantina
sa higit dalawampung ekobrik, nagsilbi siya
salamat sa gunting na hanggang ngayon ay buhay pa

- gregoriovbituinjr.

Ayokong maging bulag o nagbibingi-bingihan

ayokong maging bulag o nagbibingi-bingihan

sa anumang nangyayaring karahasan sa bayan

kung bawat tula ko'y dapat iambag sa labanan

ay gagawin ko para sa hustisyang panlipunan

iyan ang panata ko sa karapatang pantao

dapat laging iginagalang ang due process of law

isusulat ko ang katiwalian sa gobyerno

at itutula ko ang karahasan ng estado

"Iisa ang pagkatao ng lahat," ang sinabi

ni Gat Emilio Jacinto na dakilang bayani

ang akda niyang Liwanag at Dilim ay sakbibi

ng makatarungang aral na sa kapwa'y may silbi

para sa karapatang pantao'y nakikibaka

kaya nga tinanggap kong maging isang aktibista

kaya kumikilos laban sa pagsasamantala

at pang-aapi ninuman sa karaniwang masa

di pipi ang aking pluma't tinta, magsisiwalat

ito ng kabulukang minsan ay di madalumat

ako'y aktibista't makatang gagawin ang lahat

upang maglantad, magsulat, maglathala, magmulat

- gregoriovbituinjr.

Paglilinis ng pinulot na basurang plastik

noong una nga'y sadyang nakakadiri talaga

ang basta mamulot na lang ng plastik na basura

baka may uod, pagkaing panis, o tira-tira

na baka nga magpabaligtad sa iyong sikmura

subalit lahat ng iyon ay nilunok ko na lang

alang-alang sa kalikasan, nawala ang yabang

may dignidad pa rin naman pagkat di salanggapang

mas nakakasuka ang trapo't pusong halang

sa aking daraanan ay naglipana ang plastik

isa-isa kong pinupulot na animo'y sabik

nawala na ang pandidiri't di mawaring hibik

kung bunga ang plastik sa lansangan, sa bunga'y hitik

pagdating sa bahay, sinabunan ko't nilinisan

ginupit isa-isa't nilinis ang kabuuan

binanlawan, patutuyuing buong gabi naman

upang ihanda sa pag-ekobrik kinabukasan

at bukas, ieekobrik ang plastik na malinis

na ipapasok sa boteng iba't iba ang hugis

masayang maggugupit, kamay man ay nagtitiis

sa lintog subalit hinahayaan na ang amis

- gregoriovbituinjr.

Pamumulot ng basurang plastik

"Bakit mo ba pinupulot ang basura ng iba?"

sabay tingin sa akin, ang nagawa ko'y mali ba?

di man niya iyon sinabi'y aking nakikita

ang puna sa gilid ng kanyang mapungay na mata

aba'y tama naman siya't tunay na may katwiran

"tapat ko, linis ko," sabi doon sa kalunsuran

"basura mo, itapon mo," huwag lang sa lansangan

bakit nga ba kalat ng iba'y kukunin ko naman?

subalit ako'y isang makakalikasang tibak

environmental activism ang sa puso't utak

na kalikasan ay huwag tuluyang mapahamak

sagipin ang kalikasan laban sa mga tunggak

para sa ekolohiya, sa puso'y natititik

alagaan ang kalikasan, tipunin ang plastik

na nagkalat, gupit-gupitin at ating isiksik

sa boteng plastik at patigasing bilang ekobrik

kita ko sa daang kayraming plastik na nagkalat

ayokong nakatanghod lang, pupulutin ang bawat

naglipanang plastik bago pa mapunta sa dagat

bago kainin ng isdang sa basura nabundat

- gregoriovbituinjr.

Sagipin ang Ilog Balili

Sagipin ang Ilog Balili

sulat sa karatula'y "Hinagpis ng Ilog Balili"

"Ibalik ninyo ang kalinisan at kagandahan ko!"

dahil pag ito na'y namatay ay walang hahalili

kaya ngayon pa lamang ay sagipin ito ng tao

nagsalita na ang Ilog Balili, naghihinagpis

pagkat sa kagagawan ng tao, dama'y mamamatay

nagsusumamo na siya pagkat di na makatiis

tao ang sumira, tao rin ang sa kanya'y bubuhay

huwag nating pagtapunan o gagawing basurahan

ang ilog na itong nagbibigay-buhay at pag-asa

daluyan ng malinis na tubig, isda'y naglanguyan

kaysarap pakinggan ng agos nitong tila musika

sagipin ang Ilog Balili, ito'y ating buhayin

istriktong patakaran dito'y dapat maisagawa

alagaan na natin ang ilog, tuluyang sagipin

pag nagawa ito'y isa nang magandang halimbawa

- gregoriovbituinjr.

08.03.2020

* Ang nasabing karatula'y nalitratuhan ng makata sa Km. 3, La Trinidad, Benguet, malapit sa boundary ng Lungsod ng Baguio at bayan ng La Trinidad.