Martes, Enero 24, 2023

Alaga

ALAGA

nakatulog na ang aming alaga
na dalawang kuting at inang pusa
matapos nilang manghuli ng daga
at nabusog sa twalya'y nagsihiga

nakatitig lang akong di mainip
sa kanilang anong sarap ng idlip
ano kayang kanilang panaginip
o kaya'y ang mga nasasaisip

matutulog na rin ako't antok na
sa panaginip kaya'y magkikita
silang tanging bigay ko'y mga tira
aba'y babalitaan na lang kita

- gregoriovbituinjr.
01.24.2023

Linggo, Enero 22, 2023

Basurahan sa dyip

BASURAHAN SA DYIP

Zero Waste Month ngayong Enero
uy, may buwan palang ganito
nakakatuwa pagsakay ko
ng dyip sa madla'y may abiso

"Throw your trash here" ang nakasulat
uy, itapon mo raw ang kalat
sa basurahan doong sukat
abisong unawa ng lahat

ay, salamat sa mga tsuper
sa kalinisan, kayo'y eager
tungkulin din pala ng drayber
na kalikasa'y di ma-murder

- gregoriovbituinjr.
01.22.2023

Sabado, Enero 21, 2023

Paalala

PAALALA

huwag kang lalampas sa guhit
baka mahuli ka't magipit
nagpatintero noong paslit
aral ba nito'y nakaukit?

ang limang daang pisong multa
aba'y anong sakit sa bulsa
anong laro mo nang bata pa
sa patintero'y natuto ba?

kaysarap na laro ng paslit
tatayain mo silang pilit
aba'y huwag ka nang makulit
mahuli'y huwag magagalit

- gregoriovbituinjr.
01.21.2023

Huwebes, Enero 19, 2023

Libo-libong hakbang man

LIBO-LIBONG HAKBANG MAN

kailangan ko bang lakarin ang sanlibong hakbang
upang umani ng kaing ng manggang manibalang
upang marating ang bundok at tagtuyot na parang
upang di maligaw sa pasikot-sikot na ilang

kahit libo-libong hakbang pa'y aking lalakarin
limampunglibo, sandaang libo, sang-angaw man din
kung tungong tagumpay ng nakasalang na usapin
kung iyan ang paraan upang kamtin ang mithiin

upang malutas lang ang mga sigalot at sigwa
lalakarin milyong hakbang man na may paniwala
mananaig tayo sa kabila ng dusa't luha
ang daan man patungo roon ay kasumpa-sumpa

- gregoriovbituinjr.
01.19.2023

Nalirip

NALIRIP

minsan, kailangan kong gawin ang nasasaisip
isulat kara-karaka ang anumang nalirip
bagamat may mga salitang di basta mahagip

pag dadalo ng pulong, sakyan ang mabilis na dyip
o kaya'y magbisikleta kung daan ay masikip
bago pa umulan, pasakan ang butas sa atip

kung magbagyo mang kaylakas ng hangin kung umihip
yaong mga nasalanta'y tulungan at masagip

maraming tungkulin sa bayan, huwag lang mainip
masa'y organisahing may prinsipyong halukipkip
lalo't manggagawa'y kasanggang walang kahulilip

ah, ano pang gagawin bago tuluyang umidlip
may natakpang isyu bang dapat tanggalan ng takip
kung meron, sabihan ako't ang mensahe'y ilakip

- gregoriovbituinjr.
01.19.2023    

Kalikasan

KALIKASAN

lubhang matarik ang mga bangin
na dulot ng bawat kong panimdim
na ninais ko pa ring akyatin
huwag lamang abutin ng dilim

anong sarap damhin ng amihan
sa nilalakaran kong putikan
ngunit kalbo na ang kabundukan
wala nang hayop sa kagubatan

winawasak na ng pagmimina
ang katutubong lupain nila
kalikasa'y di na makahinga
sa kaytitinding usok sa planta

mga basura'y lulutang-lutang
sa matinding klima'y nadadarang
natutuyot na ang mga parang
nakatiwangwang ang lupang tigang

O, Kalikasan, anong ganda mo
ngunit sinisira ka ng tao
pinagtutubuan kang totoo
at kung gumanti ka'y todo-todo

Ikaw, Kalikasan, pag nagngitngit
ay ramdam namin ang pagngangalit
ulan ay kaytinding ilang saglit
lulubugin kaming anong lupit

- gregoriovbituinjr.
01.19.2023

Martes, Enero 17, 2023

Ang larawan

ANG LARAWAN

animo'y painting ang larawan
nang makunan sa dapithapon
anong ganda ng paraluman
sa iwing puso'y naglimayon

para bang sadyang iginuhit
ng isang mapagpalang kamay
ang litratong kaakit-akit
sa mata kong tigib ng lumbay

- gregoriovbituinjr.
01.17.2023

Paghahanap

PAGHAHANAP

nakatunganga lang sa kawalan
may dinadalumat na anuman
animo'y lawin sa kalawakan
kapag lumilipad ang isipan

may madadagit bang bagong paksa
tila baga laging nanghuhula
at naroroong nakatulala
hinihintay humupa ang sigwa

madalas ganyan ang pakiramdam
tila may usaping di maparam
kung bakit laging may pagkabalam
siya lamang ang nakakaalam

bakit ba mundo'y puno ng ganid?
baluktot pa ba'y maitutuwid?
bakit maging sa pagsulat umid?
ano bang dapat nating mabatid?

kayraming katanungan sa mundo
kung di masagot, nasisiphayo;
nang susing salita'y di mahango
ay unti-unti siyang naglaho

- gregoriovbituinjr.
01.17.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Rizal Park sa Maynila, 12.30.2022

Lunes, Enero 16, 2023

Tarang magtanim ng sibuyas

 

TARANG MAGTANIM NG SIBUYAS

buti pa'y magtanim ng sibuyas
kaysa bumili na lamang nito
baka ito na ang tamang landas
nang di hirap sa taas ng presyo

animo ang bulsa na'y nabutas
nandaya ba ang mangangalakal?
sibuyas na'y ginawang alahas
ang dating mura'y ano't nagmahal?

talagang nais ko nang magmura
ang sibuyas na nagpresyong ginto
paano malutas ang problema
upang di naman tayo manlumo

ah, mabuti pang tayo'y magtanim
ng sibuyas, di man magsasaka
upang malutas na ang panimdim
at baka ito na'y mapamura

- gregoriovbituinjr.
01.16.2023

Mag-iinang pusa

MAG-IINANG PUSA

masdan mo ang mag-iinang pusa
sarap na sarap sa tirang isda
na sa kanila'y biyayang sadya
mula sa isang mapagkalinga

hayop man sila'y parang tao rin
na naghahanap ng makakain
madalas pang sa iyo'y titingin
kung may pagkain para sa kuting

pusang galang tambay sa bakuran
mag-iinang walang hiwalayan
kumakain sila'y pinagmasdan
sa ganoong tagpo'y binidyuhan

- gregoriovbituinjr.
01.16.2023

* mapapanood ang bidyo sa:

Linggo, Enero 15, 2023

Pagmumuni

 

PAGMUMUNI

di ko hintay na magnaknak ang sugat ng salita
habang iniinda ang sariling galos at iwa
di ko hintay magdugo muna ang noo ko't diwa
upang mapiga't kumatas ang asam na kataga

di tahimik gayong ang hanap ko'y katahimikan
sa kapaligirang punong-puno ng sigalutan
di payapa gayong ang hanap ko'y kapayapaan
ng puso't diwang umaasam ng kaginhawahan

ninanais kong madalumat ang ibig sabihin
ng karanasan sa mga madawag na landasin
ng karahasan sa mundong ginagalawan natin
ng karaingan ng maraming naghihirap pa rin

anong kawastuhan sa gawang pagsasamantala?
upang bumundat pang lalo ang tiyan nila't bulsa
ang mga api ba'y may aasahang santo't bida?
gayong may magagawa kung sila'y magsama-sama

nadarama rin ba natin ang sugat ng daigdig?
dahil tila ba ito'y halos mawalan ng pintig?
sapat ba ang salita sa tula upang mang-usig?
o mga api'y magsikilos na't magkapitbisig?

- gregoriovbituinjr.
01.15.2023

Sabado, Enero 14, 2023

Si Muning

SI MUNING

tila siya di mapakali
at animo'y may sinasabi
ano raw gawa ko kagabi
habang may dilag na katabi

at ibinalik ko ang tanong
kumusta ang bigay kong labong
tila siya'y bubulong-bulong
buti pa ang isda at tutong

sa gayong punto ng usapan
ay agad nagkaunawaan
ibigay ko ang kahilingan
siya'y hahaplusin ko naman

kayganda ng mga pangarap
na bawat isa'y nililingap
patuloy lang tayong mag-usap
at nang magkatulungang ganap

- gregoriovbituinjr.
01.14.2023

Huwebes, Enero 12, 2023

Tara, mag-zero waste na

TARA, MAG-ZERO WASTE NA

zero waste month pala ang Enero
na nagpapaalalang totoo
lumalala ang lagay ng mundo
dahil sa kagagawan ng tao

tapon ng tapon dito at doon
kung saan-saan lang nagtatapon
anong dapat nating maging tugon
kung sa basura'y di makaahon

masdan ang daigdig at magnilay
magsuri tayo't magbulay-bulay
at ang maaksayang pamumuhay
ay dapat na ngang baguhing tunay

huwag hayaang pulos basura,
upos at plastik ay maglipana
mundo'y bahay mo't tahanan nila
kaya huwag hayaang dumhan pa

ecobag, di plastic bag, ang gamit
linisin palagi ang paligid
upang tayo'y di magkakasakit
zero waste ay dapat nating batid

simulan nating gawing panata
zero waste lifestyle ay isadiwa
gawin natin kahit tayo'y dukha
para sa bukas ng mundo't madla

- gregoriovbituinjr.
01.12.2023

Sabado, Enero 7, 2023

Samakatuwid


SAMAKATUWID

"Therefore" is a word the poet must not know. (Ang "samakatuwid" ay isang salitang di dapat mabatid ng makata.) ~ André Gide

makata'y di raw dapat batid
ang salitang "samakatuwid"
tutula mang sala-salabid
ang salita'y di nauumid

mga paksa'y mailarawan
may talinghaga't kainaman
di man agad maunawaan
ay mula sa puso't isipan

anong dahilan, bakit kaya
nabigkas iyon ng makata
nasabi ba niyang may tuwa
o habang siya'y lumuluha

samakatuwid nga ba'y ano
kaparehas ng "dahil dito"
"alipala", at "bunga nito"
"alalaong baga", at "ergo"

tula ba'y may pilosopiya
o ekspresyon lang ng pandama
sa tula'y magpatuloy kita
sa ating mga sapantaha

- gregoriovbituinjr.
01.07.2023

* Si André Gide, (Nobyembre 22, 1869 - Pebrero 19, 1951, Paris), manunulat na Pranses, at ginawaran ng Nobel Prize for Literature noong 1947.

Biyernes, Enero 6, 2023

Sa Luneta


SA LUNETA

tarang mamasyal sa Luneta
kahit na tayo'y walang pera
ang wika nga sa isang kanta
pambansang liwasan talaga

halina sa isang upuan
sa Rizal Park, dating tambayan
upang kita'y magkumustahan
kumain at magkakwentuhan

lalo't paligid ay kayhangin
habang may saliw na awitin
kayraming namamasyal man din
na Bagumbayan din sa atin

tara, doon tayo'y mamasyal
kung saan binitay si Rizal
upang pagkahapo'y matanggal
at damhin yaring pagmamahal

- gregoriovbituinjr.
01.06.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Luneta, Araw ni Rizal, 12.30.2022

Paglalakbay


PAGLALAKBAY

patuloy na naglalakbay yaring diwa
upang masalubong ang sintang diwata
nais kong ngumiti kahit lumuluha
magbakasakaling makita ang mutya

kinatha ko'y di man tirintas ng sugat
tumigis na dugo'y kaya pang maampat
pluma'y tangan habang dama'y inaalat
bawat hikbi't daing ay nagiging pilat

sa mga lansangan, basura'y umapaw
naglipana'y plastik, doo'y nilalangaw
at yaong pusali'y umaalingasaw
kaya kalikasan, ngayo'y namamanglaw

gagawin ko pa rin ang kinahiligan
yaong pakikinig ng mga kundiman
pagbasa ng tula, dula't kwentong bayan
habang naglalakbay pa rin sa kawalan

- gregoriovbituinjr.
01.06.2023

Huwebes, Enero 5, 2023

Sibuyas


SIBUYAS

tila baga alahas
ang presyo ng sibuyas
sino kayang nagbasbas
sa presyong lampas-lampas
talagang lumalabas
na di sila parehas
gaano ba katigas
iyang mukha ng hudas
ito ba'y bagong landas
sa lupang dinarahas
aba'y di ito patas
sa madlang dusa'y wagas
di ba nila nawatas
baka masa'y mag-aklas

- gregoriovbituinjr.
01.05.2022

* litrato't ulat mula sa Abante, 12.28.2022, p.2 

Miyerkules, Enero 4, 2023

Ngunit, Subalit

NGUNIT, SUBALIT

noon pa'y di ginamit ang salitang "pero"
sapagkat may katumbas naman nito rito
kaya sa aking mga katha'y wala nito
kundi taal na katumbas hangga't kaya ko

dahil ang "pero" ay mula wikang Kastila
datapwat may "ngunit", "subalit" na salita
sa atin, na siya kong gamit sa pagkatha
di ba? walang "pero" ngunit nakakatula!

imbes "lamesa", gamit ko'y hapag-kainan
di lang mula Tagalog kung kakayanin lang
kundi salitang Ilokano, Pangasinan,
Igorot, Ilonggo, Karay-a, Bisaya man

mula Antique ang aking inang Karay-a 
at Batanggenyo ang aking butihing ama
tiya'y Dagupan, asawa ko'y Igorota
ako'y laking Sampaloc, Maynila talaga

kaya maraming inaaral na salita
na nais kong magamit sa bawat pagkatha
bilang pagpapayabong sa sariling wika
bilang makata, madalas mang walang-wala

- gregoriovbituinjr.
01.04.2023

Puno sa lungsod

PUNO SA LUNGSOD

anong sarap ng simoy ng hangin sa lungsod
sapagkat may mga puno, nakalulugod
tila baga hinahaplos ang aking likod
ng palad ng mutya, nakakawalang pagod

kung pupunuin ng puno ang kalunsuran
ay bubuti ang lagay ng kapaligiran
animo'y walang polusyong mararamdaman
dama'y ginhawa sa gitna ng kainitan

O, pagmasdan ang maaliwalas na langit
dahil mapuno, katamtaman lang ang init
walang mga duming sa kutis dumidikit
dahil sa puno, katawa'y di nanlalagkit

isang araw iyong dama mo'y inspirasyon
kaya magtanim ng puno'y isa nang misyon
di man masilayang tumubo ito ngayon
ito'y para sa susunod na henerasyon

- gregoriovbituinjr.
01.04.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Luneta noong Araw ni Rizal, 12.30.2022

Pagdama

PAGDAMA

"Fill your paper with the breathings of your heart.” –William Wordsworth

paminsan-paminsan di man madalas
ay naiiba ang nilalandas
malayo, animo'y walang bukas
na naninilay ay di mabigkas

minsan, sa langit nakatingala
walang maisip, natutulala
habang pinagmamasdan ng dukha
ang buhay na sadyang walang-wala

gayunman, sa kanya'y ipinayo
damhin kung ano ang nasa puso
baka naroroon ang pagsuyo
at pagsinta, di lamang siphayo

kaya ang pluma't kwaderno'y kunin
at isulat ang alalahanin
pagbabakasakali'y isipin
baka may tugon sa suliranin

laman ng akda'y buntonghininga
at sa puso'y nawala ang bara
nakakatulong palang talaga
upang madamang may pag-asa pa

- gregoriovbituinjr.
01.04.2023

Martes, Enero 3, 2023

Ugat

UGAT

di lang mula sa nagnaknak kong sugat namulaklak
ang mga tulang sa nagdugong puso'y nagsipatak
mas pa'y mula sa paglaban ng mga hinahamak
upang dignidad bilang tao'y kilalaning tiyak

kadalasang nag-ugat diyan yaring iwa't katha
na kung gumaling man ay balantukan pa ring sadya
bakit karapatan ay laging binabalewala?
habang may inaapi, sugat ay nananariwa

at pag narinig ko yaong mga impit at hibik
ng pinagsasamantalahan ng kuhila't lintik
ay agad sasaklolo gamit ang angking panitik
upang ilantad ang kanilang sugat na dinikdik

sa katampalasanan karaniwang nag-uugat
kaya nakakakatha't layon ay makapagmulat

- gregoriovbituinjr.
01.03.2023

Lunes, Enero 2, 2023

Ligaw na Bala, New Year 2023

LIGAW NA BALA, NEW YEAR 2023

may natamaan muli ng ligaw na bala
ngayong New Year ay may mga bagong biktima
para bang kating-kati ang daliri nila
na kumalabit ng gatilyo't sayang-saya

sinabayan ang putukan ng Bagong Taon
upang mamaril sinuman ang mga iyon
sila kaya'y sino, mayayabang bang maton?
na naglalaway, animo'y gutom na leyon!

minsan, nakakapanginig ang mga ulat
kung batid mong may batang natamaang sukat
noon at ngayon, di ka pa ba mamumulat
kayraming napatay, ang iba'y nagkasugat

kailan ba kulturang ito'y mapipigil?
pag mahal sa buhay na nila ang nakitil?
ng mga ligaw na balang talagang taksil
na kagagawan ng mga palalo't sutil

hustisya sa natamaan ng stray bullet
na di na magmumulat, permanenteng pikit
lalo na't ang mga natamaan pa'y paslit
na yaong buhay ay kay-agang kinalawit

- gregoriovbituinjr.
01.02.2023

* May ulat mula sa:
GMA News Online: Stray bullets injue two people in Abra New Year revelry
Manila Bulletin: Woman wounded by stray bullet in Iloilo City
Phil News Agency: 2 indiscriminate firing incidents 'mar' New Year revelries

The Star: 13-year old boy from Maramag, Bukidnon was wounded by a stray bullet on Christmas Eve 

Bagong Taon, Lumang Sistema

BAGONG TAON, LUMANG SISTEMA

may nagbago ba sa Bagong Taon
o petsa lang ang nabago roon
na kung dati'y nasa barungbarong
ay nakatira ka na sa mansyon

kung naturingan kang hampaslupa
kaya ka palaging tinutuya
ngayon ika'y nagkakawanggawa
at tumutulong sa maralita

kung dati'y manggagawang kontraktwal
ngayon ay obrero kang regular
kung dati sa lakad napapagal
ngayon may awtong pinaaandar

kung dati, Bagong Taon mo'y tuyo
na umaasa lang sa pangako
ng mga pulitikong hunyango
ngayon, sa hirap mo na'y nahango

kung dati, sa isyu'y walang alam
ngayon, nais mo nang pag-usapan
kung walang paki sa kalikasan
ngayon ito'y inaalagaan

kung sa iyo'y may nagsamantala
ay dahil luma pa ang sistema
ang nagbago lang naman ay petsa
kaya tuloy ang pakikibaka

- gregoriovbituinjr.
01.02.2023

Linggo, Enero 1, 2023

Sa pagsalubong sa Bagong Taon

SA PAGSALUBONG SA BAGONG TAON

7 X 289 = 2023
17 X 119 = 2023

ngayong Bagong Taon ay magnilay
ano na ang susunod na pakay
paano susundin ang patnubay
upang umayos ang pamumuhay

panghawakan pa rin ang prinsipyo
patungo sa pangarap sa mundo
na mahalagang kamting totoo
itayo'y lipunang makatao

sana'y walang mga naputukan
sa mga kamay o natamaan
ng ligaw na bala, ah, na naman?
na sanhi ng biglang kamatayan

bati ko'y Manigong Bagong Taon
patuloy tayo sa ating misyon
kung saan man tayo pumaroon
ay maging matagumpay sa layon

- gregoriovbituinjr.
01.01.2023

Warfarin

WARFARIN tila mula sa warfare ang warfarin at kasintunog naman ng 'war pa rin' ngunit ito'y sistema ng pagkain sa ospital anong ...